Wycieczka do Doliny Strążyskiej

maj 13, 2024 | Przewodnik Tatrzański

Wycieczkę rozpoczynamy u wylotu Doliny Strążyskiej (904 m n.p.m.). Doprowadza tu z Zakopanego ul. Strążyska, a także biegnący u podnóża Tatr szlak zwany Drogą pod Reglami. Dolina Strążyska jest doliną reglową, wcinającą się od północy w masyw Giewontu. Ma ona 3 km długości i powierzchnię 4 km2. Od wschodu otacza ją Sarnia Skała, od zachodu – Łysanki, a na południu zmyka Giewont. Nazwa doliny pochodzi od słowa „strąga”, które w gwarze góralskiej oznacza element drewnianego ogrodzenia do dojenia owiec. Jest ona zbudowana ze skał osadowych i poza najwyższą częścią ma charakter doliny rzecznej.

Po przejściu przez punkt biletowy mijamy stacjonarne toalety i ruszamy szlakiem czerwonym. Znajdujemy się w strefie ochrony ścisłej. Przez większość drogi do Polany Strążyskiej będzie nam towarzyszyć naturalna buczyna karpacka. W lesie widać dużo martwych drzew. Wiosną pięknie kwitną tu geofity – żywce gruczołowate, zawilce gajowe i pierwiosnki wyniosłe. Po kilku minutach docieramy do polany Młyniska z zabudowaniami leśniczówki TPN, gdzie leczone są czasem chore ptaki i inne dzikie zwierzęta. Niewielką polanę porasta łąka z mieczykiem dachówkowatym i mietlicą pospolitą. Za polaną znajduje się niewielki sztuczny zbiornik wodny będący miejscem rozmnażania dla płazów. W deszczowy letni dzień można w tej okolicy zobaczyć salamandrę plamistą.

Przyjrzyjmy się bliżej towarzyszącemu nam Strążyskiemu Potokowi. To on od milionów lat żłobi dolinę. W korycie potoku można zobaczyć ogromne głazy oszlifowane przez płynącą wodę i niesione przez nią kamienie, liczne bystrza, progi skalne i kociołki eworsyjne. W rejonie wylotu doliny koryto potoku jest dość szerokie i wypełnione żwirem. W płytkiej, przejrzystej wodzie można wypatrzeć pstrągi potokowe. Po długiej przerwie obserwuje się tu w ostatnich latach także tarło tej ryby. Brzegi potoku porastają licznie lepiężniki. Węglanowe podłoże sprzyja różnorodności gatunków roślin. Przy szlaku można spotkać kilka storczyków, między innymi gółki – wonną i długoostrogową, kukułki – plamistą i szerokolistną oraz kruszczyka rdzawoczerwonego i listerę jajowatą. W wielu miejscach w Dolinie Strążyskiej ze zboczy wypływają liczne wysięki wodne, które są siedliskiem dla roślinności źródliskowej.

Po prawej stronie zza drzew wystaje grupa dolomitowych turniczek – Kominy Strążyskie. Na początku XX wieku modne było wspinanie się na nie. W 1909 roku podczas wspinaczki na jedną z iglic ciężkiemu wypadkowi, a w jego konsekwencji trwałemu kalectwu nogi, uległa utalentowana taterniczka Helena Dłuska – siostrzenica Marii Skłodowskiej-Curie. Kawałek dalej na skale znajdują się medalion i tablica upamiętniające czeskiego pisarza Edwarda Jelinka, odsłonięta w 1897 roku. Była wówczas moda na nadawanie nowych nazw i upamiętnianie w Tatrach różnych, czasem zupełnie niezwiązanych z nimi osób.

Po 2 km docieramy do Polany Strążyskiej (1000–1060 m n.p.m.). Była tu niegdyś polana pasterska. Pierwotnie wchodziła ona w skład Hali Giewont, która sięgała aż po Kalatówki. Pozostałością po czasach pasterskich są dwa zabytkowe szałasy. Występuje tu roślinność łąkowa z mieczykiem dachówkowatym i mietlicą pospolitą, która jest utrzymywana przez koszenie. Poniżej szałasów leży duży głaz nazywany Sfinksem. Na polanie znajduje się bufet turystyczny, tzw. Herbaciarnia ze stołami i toaletą. Po południowej stronie polany góruje ściana Giewontu – jedno z największych urwisk skalnych w tej części Tatr. Jej wysokość mierzona od podnóża w Małej Dolince wynosi około 600 m. Szczyt wznosi się 1,3 km stąd, a przewyższenie wynosi 830 m. Ścianę budują mezozoiczne skały płaszczowiny Giewontu – głównie masywne wapienie jurajskie, zapadające na północ pod kątem 80 stopni. Z polany widać też Sarnią Skałę i stoki Łysanek z licznymi skałkami. Krzyż na szczycie Giewontu ustawiono w 1901 roku.

Polanę Strążyską przecina czarno znakowana Ścieżka nad Reglami, którą na wschód można pójść do na Czerwoną Przełęcz (a stamtąd na Sarnią Skałę lub do Doliny Białego) zaś na zachód prowadzi ona do Doliny Małej Łąki. Razem z nią prowadzi czerwony szlak przez Przełęcz w Grzybowcu na Wyżnią Kondracką Przełęcz, który stanowi jedną z możliwości wejścia na Giewont. Za polaną żółty szlak doprowadza do wodospadu Siklawica Strążyska.

 

Tatry z lotu ptaka

Tatry z lotu ptaka

Tatry z lotu ptaka - uchwycone przez Adama Gwoździa (dziękuję za udostępnienie). Pięknie widać zygzak głównej grani Tatr Zachodnich i odchodzące od niej na północ i południe boczne granie rozdzielające doliny. W oddali Tatry Wysokie, w których trudniej rozróżnić...

Kasprowy Wierch – Czerwone Wierchy – Kiry

Kasprowy Wierch – Czerwone Wierchy – Kiry

Trasa z Kasprowego Wierchu przez Czerwone Wierchy to dobry pomysł na wycieczkę botaniczną. Szlak prowadzi na dużym odcinku w piętrze hal i przechodzi przez rejony zbudowane ze skał węglanowych. Dzięki termu możemy tu podziwiać unikatowe wysokogórskie murawy...

Wycieczka z Witowa na Magurę Witowską

Wycieczka z Witowa na Magurę Witowską

Wycieczkę rozpoczynamy na przystanku "Kojsówka" przy drodze z Zakopanego do Witowa. Ruszamy szlakiem niebieskim w stronę Witowa i przed pierwszymi zabudowaniami skręcamy w lewo. Przechodzimy przez składnicę drewna i podchodzimy leśną drogą. Droga jest używana do...

Jan Krzeptowski Sabała

Przewodnik tatrzański III klasy specjalizujący się w turystyce przyrodniczej, członek Stowarzyszenie Przewodników Tatrzańskich im. Klemensa Bachledy w Zakopanem. Z wykształcenia leśnik (mgr inż.) – absolwent Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Edukator w Tatrzańskim Parku Narodowy. Ukończył szkolenie „Tourism and Protected Areas” na Uniwersytecie Colorado, oraz kurs interpretacji dziedzictwa organizowany przez Interpret Europe. Członek Stowarzyszenia Edukatorów Leśnych. Prowadzi kanał “Dzikie Tatry’ na YouTube. Autor przewodnika “Tatry Zachodnie” (Wydawnictwo Bezdroża, 2021).